ການລົງຊຸກຍູ້, ຕິດຕາມການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານຂອງຫົວໜ້າສະຖາບັນ ສກປພ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະ ທີ່ສູນຄົ້ນຄວ້າພືດຜັກ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກ

    

        ໃນວັນທີ 31 ພືດສະພາ 2023 ທາງຫົວໜ້າສະຖາບັນ ສກປພ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະ ໄດ້ລົງຊຸກຍູ້, ຕິດຕາມການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານຂອງ ສູນຄົ້ນຄວ້າພືດຜັກ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກ ເຊິ່ງທາງ ສູນໄດ້ເປີດກອງປະຊຸມ ເພື່ອລາຍງານຜົນງານ ຂອງການຄົ້ນຄວ້າ, ເຜີຍແພ່ ແລະ ນໍາໃຊ້ຜົນການຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ພັດທະນາ ຂອງສູນຄົ້ນຄວ້າພືດຜັກ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກ ແລະ ໃຫ້ກຽດເປັນປະທານໂດຍ ທ່ານ ປອ.ນາງ ໃຈ ບຸນພະນຸໄຊ ຫົວໜ້າສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າກະສິກໍາ, ປ່າໄມ້ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ. ເຊິ່ງໃນກອງປະຊຸມ ທ່ານ ບຸນຖົມ ສົມພັນປັນຍາ ຫົວໜ້າສູນ ໄດ້ລາຍງານກ່ຽວກັບ ສະພາບທົ່ວໄປຂອງສູນ ແລະ ຜົນສໍາເລັດໃນການຄົ້ນຄວ້າໃນໄລຍະຜ່ານມາ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການຈັດຕັ້ງວຽກງານທີ່ຜ່ານມາຕິດພັນກັບວາລະແຫ່ງຊາດ, ແຜນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດຂອງຂະແໜງການກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ຮອດປີ 2025 ແລະ ວິໄສທັດຮອດປີ 2030 ໂດຍສະເພາະເພື່ອແນໃສ່ ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມ ແຜນງານຄໍ້າປະກັນສະບຽງອາຫານ ແລະ ຜະລິດເປັນສິນຄ້າດ້ານພືດຜັກ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກໃຫ້ປະກົດຜົນເປັນຈິງ ແລະ ຕິດພັນກັບ 6 ແຜນງານ ຂອງ ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າ ກະສິກໍາ, ປ່າໄມ້ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ ມີຜົນໄດ້ຮັບຄື:

• ຜົນໄດ້ຮັບທີ່ ແຜນງານຄົ້ນຄວ້າເພື່ອການຄຸ້ມຄອງແລະນໍາໃຊ້ຊີວະນາໆພັນໃຫ້ຍືນຍົງອະນຸລັກ ແລະ ທ້ອນໂຮມແນວພັນຜັກພື້ນເມືອງໄວ້ໃນທະນະຄານເຊື້ອພັນທັງໝົດ 3,422 ຕົວຢ່າງ. (ໃນນັ້ນ, ມີສາລີ 157 ຕົວຢ່າງ, ຕະກຸນຖົ່ວ 327 ຕົວຢ່າງ, ໝາກເຜັດ 246 ຕົວຢ່າງ, ໝາກເຂືອ 871 ຕົວຢ່າງ, ໝາກແຕງ 415 ຕົວຢ່າງ, ໝາກບວບ 194 ຕົວຢ່າງ, ໝາກອຶ 133 ຕົວຢ່າງ, ຜັກກາດ 225 ຕົວຢ່າງ, ຖົ່ວຝັກຍາວ 380 ຕົວຢ່າງ, ຜັກຊີ 94 ຕົວຢ່າງ, ຫອມປ້ອມ 125 ຕົວຢ່າງ, ຜັກຫົມ 21 ຕົວຢ່າງ, ແລະ ຊະນິດອຶ່ນໆອີກ). ທ້ອນໂຮມແນວພັນໄມ້ໃຫ້ໝາກໄດ້ຄື: ໝາກມ່ວງ 13 ແນວພັນ, ໝາກກະທັນ 5 ແນວພັນ, ໝາກລິນຈີ 3 ແນວພັນ, ໝາກລໍາໄຍ 3 ແນວພັນ, ໝາກນາວ 3 ແນວພັນ, ນອກນັ້ນ ຍັງມີການພົວພັນກັບ ທະນາຄານເຊື້ອພັນແຫ່ງຊາດຂອງເກົົາຫຼີ (The World Seed Vault) ທີ່ RDA ເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບ. ຈໍານວນ 4 ຊະນິດພືດ ໝາກແຕງ 15 ຕົວຢ່າງ, ຜັກຫອມປ້ອມ 95 ຕົວຢ່າງ, ຜັກຊີ 75 ຕົວຢ່າງ, ຖົ່ວຝັກຍາວ 43 ຕົວຢ່າງ ໄປເກັບຮັກສາໄລຍະຍາວນານ ທີ່ທະນະຄານເຊື້ອພັນພືດ ທີ່ ເມືອງ Suwon ປະເທດເກົາຫຼີໃຕ້. ສໍາຫລວດທ້ອນໂຮມແນວພັນໝາກມ່ວງພື້ນເມືອງໃນພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້ ຂອງລາວໄດ້ທັງໝົດ 23 ຊະນິດໄດ້ສືບຕໍ່ເຕົ້າໂຮມແນວພັນໄມ້ໃຫ້ໝາກ ເນື້ອທີ່ຂອງສູນທັງໝົດ 2,5 ເຮັກຕາ ມີຈໍານວນ11 ຊະນິດໄມ້ໃຫ້ໝາກທັງໝົດ 930 ຕົ້ນ. ສວນພໍ່ແມ່ພັນລະມຸດໄດ້ 90 ຕົ້ນ. ສໍາຫລວດທ້ອນໂຮມແນວພັນມອນພື້ນເມືອງໄດ້ 13 ຊະນິດ, ມອນຕ່າງປະເທດມີ ມອນໝາກ 5 ຊະນິດ, ມອນໃບ 3 ຊະນິດ, ແນວພັນມ້ອນພື້ນເມືອງ 2 ຊະນິດ ນາງຄໍາເຫລືອງ, ນາງຄໍາຂາວ ແລະ ມ້ອນຕ່າງປະເທດ 2 ຊະນິດ.
• ຜົນໄດ້ຮັບທີ່ ແຜນງານຄົ້ນຄວ້າດ້ານແນວພັນແລະເຕັກນິກເພື່ອຍົກຜະລິດຕະພາບ: ວຽກງານດັ່ງກ່າວເນັ້ນໃສ່ການຄົ້ນຄວ້າແນວພັນໃໝ່, ຄົ້ນຄວ້າເຕັກນິກການປູກ ການຂະຫຍາຍເມັດພັນເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການນໍາເຂົ້າ, ເຕັກນິກການປ້ອງກັນພືດຜັກ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກ, ເຕັກນິກຫຼັງການເກັບກ່ຽວ ແລະ ການແປຮູບ.ການຄົ້ນຄວ້າພືດຜັກ: ສໍາເລັດຂື້ນທະບຽນແນວພັນ ເພື່ອສົ່ງເສີມເປັນສີນຄ້າ ໝາກເລ່ນນ້ອຍ 1 ແນວພັນທຽບໃສ່ແຜນ 5 ປີ ໄດ້ 20% (ຕາມແຜນ 5 ແນວພັນ), ສວ່ນໝາກ ເຂືອ, ໝາກເຜັດ, ແລະ ຖົ່ວຝັກຍາວ ຢ່າງລະ 1 ແນວພັນ ກໍາລັງສະເໜີຂຶ້ນທະບຽນ, ມີລັກສະນະດີເດັ່ນທາງດ້ານຜົນຜະລິດ ແລະ ທົນທານຕໍ່ຄວາມຮ້ອນ; ການຜະລິດ ແລະ ສະຫນອງເມັດພັນພືດຜັກພັນພື້ນເມືອງມີທັງໝົດ 13 ຊະນິດຮວ່ມກັບຊາວກະສິກອນ ໄດ້ທັງໝົດ 2,459 ກລ ທຽບໃສ່ແຜນການ ແລ້ວປະຕິບັດໄດ້ 100% (ສະເພາະໃນສູນແມ່ນ ມີແນວພັນທັງໜົດ 625.7 ກິໂລ ປະຕິບັດໄດ້ 41,71%) ແລະ ໃນນັ້ນ 1,833ກິໂລ ກຸ່ມບ້ານ ເກັບຮັກສາ ແລະ ຈໍາໜ່າຍເອງ.
• ຜົນໄດ້ຮັບທີ່ ແຜນງານພັດທະນາລະບົບຂໍ້ມູນຂ່າວສານ: ວຽກງານການສັງລວມ ຄຸ້ມຄອງ ແລະ ເຜີຍແຜ່ ບັນດາຂໍ້ມູນທີ່ເປັນຄວາມຮູ້ ໃຫ້ສັງຄົມໃຫ້ໄດ້ນຳໃຊ້ຜົນຂອງການຄົ້ນ ຄ້ວາທົດລອງທີທາງສະຖາບັນໄດ້ຄົ້ນຄ້ວາໄດ້ມີອອກໃນແຕ່ລະໄລຍະ ໂດຍຜ່ານຮູບແບບຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນ ຜະລິດ ວາລະສານການຄົ້ນຄວ້າກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ໄດ້ຈໍານວນ 6 ສະບັບ ເອົາຂື້ນເວບໄຊສະຖາບັນ ຢ່າງເປັນປົກກະຕິ ຊຶ່ງປະຈຸບັນ ໄດ້ອອກສະບັບທີ 47 ທຽບໃສ່ແຜນປີ ແມ່ນໄດ້ຕາມຄາດໝາຍ 2 ສະບັບຕໍ່ປີ, ຜະລິດຈົດໝາຍຂ່າວ ໄດ້ຈໍານວນ 12 ສະບັບ ເອົາຂຶ້ນເວບໄຊ ສກປພ ທຽບໃສ່ແຜນປີແມ່ນໄດ້ຕາມແຜນການ, ໂປສເຕີ ວີດີໂອເຕັກນິກ 54 ຫົວຂໍ້ ແມ່ນໄດ້ຫຼື່ນຄາດໝາຍ 13 ຫົວຂໍ້ ແລະ ສິ່ງພິມຕ່າງໆຮ່ວມກັບບັນດາສູນຄົ້ນຄວ້າ. ສັງລວມເອົາເອກະສານຂໍ້ມູນ ແລະ ບົດລາຍງານການຄົ້ນຄວ້າຫຼາຍກວ່າ 4,450 ຂໍ້ມູນ ຊຶ່ງມີຜູ້ເຂົ້າຊົມໃຊ້ຂໍ້ມູນ ສະເລ່ຍ 270 ກ່ວາເທື່ອຄົນຕໍ່ເດືອນ ຜ່ານລະບົບອິນເຕີເນັດ ມີທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ, ນອກຈາກນັ້ນ ໃນໄລຍະຜ່ານມາເຫັນໄດ້ວ່າຫຼາຍພາກສ່ວນກໍ່ໄດ້ເຂົ້າມານຳໃຊ້ຜົນງານ ແລະ ເອົາຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວລົງໄປຖ່າຍທອດໃຫ້ແກ່ສັງຄົມກໍ່ຄືຊາວກະສີກອນ ຜ່ານທາງເຄື່ອຂ່າຍການສົ່ງເສີມກະສິກຳ ການຝືກອົບຮົມ. ຂຽນຈົດໝາຍຂ່າວໃນສະຖາບັນ: 21 ຫົວເລື່ອງ, ລົງວາລະສານຂອງສະຖາບັນ ລວມ 12 ສະບັບ, ລົງວາລະສານສາກົນ 4 ສະບັບ, ລວມ 16 ສະບັບ ປະຕິບັດໄດ້ລືນແຜນ 100% (ຕາມແຜນ 8 ສະບັບ).
• ຜົນໄດ້ຮັບທີ່ ແຜນງານສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ: ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ຫຼັກສູດການອົບຮົມ

ໄດ້ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ໃຫ້ພະນັກງານຂັ້ນແຂວງ, ເມືອງ, ຊາວກະສິກອນ/ຊາວສວນ ແລະ ສ້າງພະນັກງງານເພື່ອເປັນຄູຝຶກ ຊຶ່ງສັງລວມແຕ່ລະດ້ານດັ່ງລຸ່ມນີ້:ຮ່ວມກັບກົມອະຊີວະສຶກສາ, ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ, ກົມອ້ອມຂ້າງ ກະຊວງ ກປ, ພະແນກກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ ປະຈໍາແຂວງ, ມະຫາວິທະຍາໄລ, ວິທະຍາໄລ ແລະ ໂຄງການຕ່າງໆ ໃນການໃຫ້ບໍລິການຈັດການຝຶກອົບຮົມໄລຍະສັ້ນ ໂດຍເນັ້ນໃສ່ຫຼັກສູດ ດ້ານການປູກພືດຜັກ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກ, ການຄຸ້ມຄອງບັນຊີ-ການເງິນ ແລະ ການອອກແບບ ແລະ ລົງສື່ສິ່ງພີມ ໃຫ້ບັນດາພະນັກງານວິຊາການຂັ້ນສູນກາງ, ພະນັກງານຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ, ນັກສຶກສາ, ຊາວກະສິກອນ ເຂົ້າຮ່ວມ ໃນນັ້ນພະນັກງານສູນກາງ ຈຳນວນ 1.108 ເທື່ອຄົນ, ຍິງ 509 ເທື່ອຄົນ, ຊາຍ 599 ເທື່ອຄົນ; ຂັ້ນແຂວງ 637 ເທື່ອຄົນ, ຍິງ 94 ເທື່ອຄົນ, ຊາຍ 543 ເທື່ອຄົນ; ຂັ້ນເມືອງ 1.166 ເທື່ອຄົນ, ຍິງ 261 ເທື່ອຄົນ, ຊາຍ 905 ເທື່ອຄົນ; ຊາວກະສິກອນ 4.453 ເທື່ອຄົນ, ຍິງ 1.536 ເທື່ອຄົນ, ຊາຍ 2.917 ເທື່ອຄົນ; ວິຊາການຂັ້ນບ້ານ 561 ເທື່ອຄົນ, ຍິງ 148 ເທື່ອຄົນ, ຊາຍ 413 ເທື່ອຄົນ;  ຜູ້ປະກອບການຕ່າງໆ 85 ເທື່ອຄົນ; ຍິງ 14 ເທື່ອຄົນ, ຊາຍ 71 ເທື່ອຄົນ; ນອນນັ້ນ ຍັງໄດ້ສົ່ງພະນັກງານເຂົ້າຮ່ວມຝຶກອົບຮົມສະເພາະດ້ານ ພາຍໃນປະເທດ ຈຳນວນ 796 ເທື່ອຄົນ, ຍິງ 184 ເທື່ອຄົນ, ຊາຍ 609 ເທື່ອຄົນ; ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມຝຶກອົບຮົມສໍາມະນາ ທັດສະນະສຶກສາ ແລະ ພາສາຕ່າງປະເທດ ທີ່ຕ່າງປະເທດ ຈໍານວນ 57 ເທື່ອຄົນ, ຍິງ 25 ເທື່ອຄົນ, ຊາຍ 32 ເທື່ອຄົນ; ແລະ ຮັບນັກສຶກສາຈາກສະຖາບັນການສຶກສາຕ່າງໆໃນສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ຝຶກງານໃນບັນດາສູນ ໄດ້ຈຳນວນຫຼາຍກວ່າ 740 ເທື່ອຄົນ; ຍິງ 276 ເທື່ອຄົນ; ຊາຍ 467 ເທື່ອຄົນ.

ຜ່ານການລາຍງານຜົນງານ ຂອງການຄົ້ນຄວ້າ, ເຜີຍແພ່ ແລະ ນໍາໃຊ້ຜົນການຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ພັດທະນາ ທາງປະທານກອງປະຊຸມໄດ້ໃຫ້ຄໍາເຫັນຕໍ່ກອງປະຊຸມວ່າ: ຜ່ານການຈັດຕັ້ງວຽກງານຜ່ານມາຂອງສູນແມ່ນມີຜົນງານຫຼາຍດ້ານທີ່ພົ້ນເດັ່ນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການພັດທະນາແນວພັນຜັກ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກ, ເຕັກນິກນິກຕ່າງໆ ໃນການຜະລິດ ທີ່ສໍາຄັນ ແລະ ເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ກັບສັງຄົມໄດ້ນໍາໃຊ້ ເວົ້າສະເພາະກໍ່ຄື ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຜູ້ປະກອບການຕ່າງໆ ໃນນັ້ນ ທາງປະທານກອງປະຊຸມ ຍັງໄດ້ຍ້ອງຍໍຊົມເຊີຍໃນຜົນງານທີ່ທາງສູນໄດ້ຈັດຈັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ຍາດມາໄດ້ ໃນໄລຍະຜ່ານມາ. ເຊິ່ງທ່ານປະທານ ກອງປະຊຸມ ຍັງໄດ້ກ່າວຕໍ່ກອງປະຊຸມອີກວ່າ ຂໍໃຫ້ບັນດາພະນັກງານພາຍໃນສູນ ຈົ່ງໄດ້ຮັກສາມູນເຊື່ອໃນການປະຕິບັດວຽກງານອັນພົ້ນເດັ່ນນີ້ຕະຫຼອດໄປ ເພື່ອການພັດທະນາບັນດາແນວພັນ ແລະ ບັນດາເຕັກນິກໃໝ່ໆ ເພື່ອຕອບສະໜອງໃຫ້ແກ່ສັງຄົມໄດ້ນໍາໃຊ້ເລື້ອຍໆ ໄປເພື່ອເປັນການສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ ກໍ່ຄືຊາວກະສິກອນ.

ໂດຍ: ສັກສະຫຍາມ ພະນົມສຸກ

ສູນຄົ້ນຄວ້າພືດຜັກ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກ